Şizofreni

Şizofreni, bir insanın nasıl düşündüğünü, hissettiğini ve nasıl davrandığını etkileyen kronik ve ciddi bir ruhsal bozukluktur. Şizofreni hastaları gerçekle temaslarını yitirmiş gibi görünebilir. Şizofreni diğer ruhsal bozukluklar kadar yaygın olmasa da, semptomlar çok kısıtlayıcı olabilir. Yazımda da şizofreni nedir, tanısı nasıl konur, hangi yaş aralığında görülür, tedavi edilir mi, nasıl anlaşılır gibi sorulara cevaplar aradım. İyi okumalar.

Şizofreni

Şizofreni, insanların gerçekliği anormal olarak yorumladıkları ciddi bir ruhsal bozukluktur. Şizofreni, halüsinasyonlar, sanrılar ve günlük işleyişe zarar veren aşırı derecede bozuk düşünce ve davranışların bir bileşimi ile olarak tanımlanabilir.

Şizofreni hastaları ömür boyu tedaviye devam etmeleri gerekmektedir. Erken tedavi, ciddi komplikasyonlar gelişmeden önce semptomların kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir ve uzun vadeli görünümü iyileştirmeye yardımcı olabilir.

Şizofreni Belirtileri

Şizofreni belirtileri genellikle 16 ve 30 yaşları arasında görülmektedir. Nadir durumlarda, çocuklar da şizofreni vakaları bulunmaktadır. Şizofreni belirtileri üç ana kategoride incelenmektedir: pozitif, negatif ve bilişsel.

Pozitif belirtiler: “ Olumlu” belirtiler, genellikle sağlıklı kişilerde görülmeyen psikotik davranışlardır. Olumlu belirtileri olan kişiler gerçekliğin bazı yönleriyle “dokunma” yı kaybedebilirler. Semptomlar şunları içerir:

• Halüsinasyonlar
• Hayaller
• Düşünce bozuklukları (alışılmamış veya işlevsiz düşünme şekilleri)
• Hareket bozuklukları (ajite vücut hareketleri)

Olumsuz belirtiler: “Olumsuz” belirtiler normal duygular ve davranışlarda bozulma ile ilişkilidir. Semptomlar şunları içerir:

1. “Düz etki” (duyguların yüz ifadesi veya ses tonuyla azaltılmış ifadesi)
2. Günlük hayatta azaltılmış duygular
3. Zorluk başlangıç ​​ve sürdürme faaliyetleri
4. Azaltılmış konuşma

Kognitif semptomlar: Bazı hastalarda şizofreninin bilişsel belirtileri inceliklidir, ancak diğerleri için daha şiddetlidir ve hastalar hafızasında ya da düşünmenin diğer yönlerinde değişiklikler fark edebilirler. Semptomlar şunları içerir:

• Zayıf “yönetici işleyiş” (bilgiyi anlayabilme ve karar almak için kullanabilme yeteneği)
• Odaklanmak veya dikkat çekmekte sorun
• “Çalışan hafıza” ile ilgili problemler (bilgiyi öğrendikten hemen sonra kullanma becerisinin ortadan kalkması)

Şizofreni Kimlerde Hangi Yaşlarda Görülür

Erkeklerde şizofreni belirtileri tipik olarak 20'li yaşların ortalarında başlar. Kadınlarda, belirtiler tipik olarak 20'li yaşların sonlarında başlar. Çocukların şizofreni tanısı konması ve 45 yaşından büyükler için nadir görülmektedir.

Şizofreni Tedavisi

Şizofreni nedenleri hala bilinmediğinden, tedaviler hastalığın semptomlarını ortadan kaldırmaya odaklanmaktadır. Şizofreni tedavileri şunlardır;

Antipsikotikler

Antipsikotik ilaçlar genellikle hap veya sıvı formda günlük alınır. Bazı antipsikotikler ayda bir veya iki kez verilen enjeksiyonlardır. Bazı insanlar ilaç almaya başladıklarında yan etkilere sahiptir, ancak çoğu yan etki birkaç gün sonra geçer. Doktorlar ve hastalar en iyi ilaç veya ilaç kombinasyonunu ve doğru dozu bulmak için birlikte çalışabilirler.

Psikososyal Tedaviler

Şizofreninin günlük zorluklarını ele almak için baş etme becerilerini öğrenmek ve kullanmak, insanların okula ya da çalışmaya devam etmek gibi yaşam hedeflerini takip etmelerine yardımcı olur. Düzenli psikososyal tedaviye katılan bireylerin relaps veya hastaneye yatma olasılığı daha azdır.

Koordineli Özel Bakım (CSC)

Bu tedavi modeli, semptomları azaltmayı ve yaşam kalitesini iyileştirmeyi amaçlayan ilaç, psikososyal terapiler, vaka yönetimi, aile katılımı ve desteklenen eğitim ve istihdam hizmetlerini birleştirir.

Çevrenizde Şizofren Biri Var Ne Yapmalısınız? 

Bildiğiniz bir kişinin şizofreni  olabileceğini düşünüyorsanız, endişeleriniz hakkında onunla konuşun. Birisini profesyonel yardım almaya zorlayamasanız da, teşvik ve destek sunabilir ve sevdiklerinize uzman bir doktor veya psikolog bulma konusunda yardımcı olabilirsiniz.

Eğer sevdikleriniz kendiniz veya başkaları için tehlike oluşturuyorsa veya kendi yemeğini, kıyafetini veya barınağını sağlayamıyorsa, sevdiklerinizin bir ruh sağlığı tarafından değerlendirilebilmesi için 112'i veya diğer acil müdahale ekiplerini aramanız gerekebilir.