C Vitamini Nedir

Askorbik asit olarak da bilinen C vitamini hakkında sizlere derlediğimiz makalemizde ; C vitamini yararlarından , C vitamini eksikliğinden , kullanımından ve kaynaklarından bahsedeceğiz. İyi okumalar dileriz. 

Askorbik Asit (C Vitamini)

Askorbik asit (ascorbic acid) olarak da bilinen c vitamini vücudumuz için çok önemli bir vitamindir. Fazla tüketilmesi durumunda idrar yoluyla atılan c vitamini vücutta depolanmayan ve suda çözünen bir vitamindir. Kimyasal formülü (C6H8O6) olan L-ascorbic acid, 100 gram suda 33 gr çözünebilir. Suda fazla bekletildiği zaman bozulma yapan ascorbic acid suda çözündükten hemen sonra tüketilmesi gereken bir vitamindir. C vitamini en çok kuşburnu, biber ve maydanozda gibi bitkisel kaynaklar da bulunmaktadır. Çoğu hayvanlar ve bitkiler, kendi c vitaminlerini glukozdan üretebilirler. İnsanlar c vitamini üretemezler ve dışarıdan almak zorundadırlar.

C Vitamini Yararları

C vitamini insan dokularının gelişiminde oldukça hayati vitaminlerden birisidir. Vücut dokusuna sağlamlığını veren kolajenin üretiminden alyuvarların işlemesine kadar çok sayıda görevi vardır. Antitoksidan etkisi ile vücudu zararlı toksinlere, virüslere karşı korumaktadır. C vitamini yüksek miktarda oksijen tutulmasını sağlar ve toksiklerin etkisini azaltarak vücudu korumaya alır. Askorbik asit oksijen tutma özelliğine sahip olması nedeniyle antioksidan olarak kullanılır. Vücudumuzdaki demir dengelenmesinde önemli bir rol oynar. Kolajen üretimini sağlayan bu vitaminin normal bireylerde günlük 60 mg, hamile kadınlarda 75 mg, sigara içenlerde ise 100 mg alınması gerekmektedir. 

C vitamini vücudumuzdaki diğer vitamin ve minerallerin etkinliğini arttırıcı özelliklere sahiptir. Özellikle demirin emilimi için c vitamini gereklidir. Askorbik asidin kan damarlarının kuvvetli olmasında da etkili olduğu düşünülmektedir. C vitamini özellikle cilt bakımında çok önemli bir vitamindir. Cilt lekeleri, kırışıklıklar, ve bir çok cilt hastalığına oldukça iyi gelen bir vitamindir.

Diğer yandan c vitamini bir çok hastalığa karşı koruma sağlar. Grip ve nezleden korur. Şeker hastalarının kalp ve damar sağlığını korur. Ayrıca damar sertliğinin önüne geçer, katarakt oluşumuna karşı koruma sağlar, mide ülserine karşı koruma sağlar ve yaraların çabuk iyileşmesi için yararlı bir vitamindir.

C Vitamini Eksikliği

C vitamini eksikliğinde ciltte kolajen üretimi azalır ve kanamalar görülür. Yaralar geç iyileşir, kıl kökleri zayıflar, saç ve kirpik dökülmeleri olur, dişetleri kanar ve dökülür. C vitamin eksikliğinde kan damarları zayıflamakta ve ufak darbelerle kanamalar görülebilmektedir. Vücutta yorgunluk, halsizlik ve isteksizlik c vitamini azlığında ortya çıkar. Ayrıca eklem ağrıları ve nefes darlığı c vitamini eksikliği ortaya çıkmaktadır. C vitamini eksikliğinin en önemli belirtisi bitkinlik durumudur. C vitamini (askorbik asid), insanlar için zorunlu bir besindir. Bitkisel ağırlıklı beslenen insanlarda eksikliği çok fazla görülmemektedir. Bundan kaynaklı sebze ve meyve tüketimi son derece önemlidir.

C Vitamini Kullanımı

C vitmaini cilt ve saç bakımında oldukça sık kullanılır. Cilt bakımında c vitamini kullanımı genellikle cilt lekeleri, kırışıklıklar, anti oksidan, yaşlanma karşıtı, cilt aydınlatma ve egzama ile sedef hastalığına karşı oldukça yaygındır. Saç bakımında c vitamini kullanımı yaygın yapılmaktadır, saç rengi açma saç boyası akıtmada, kıl köklerini beslemede ve tırnak bakımlarında c vitamini yararlanılan vitaminlerdendir.

Genellikle kış aylarında c vitamini kullanımı aklımıza gelir. Limon ve portakalla özdeşleştirilir ancak limon ve portakal yerine kuşburnu, kırmızı biber, maydonoz ve kivi yenirse daha fazla c vitamini alınır. Grip ve soğuk algınlığına iyi geldiği düşünülmesine rağmen çok fark yaratan etkileri yoktur. 

C Vitaminli Besinler

Askorbik asit bütün canlı dokularda bulunur. Doğada çok yaygın şekilde bulunan bu vitaminin en zengin kaynaklarını taze meyve ve sebzeler ve çiğ et oluşturur. Meyveler arasında en çok askorbik asit içerenler; limon, portakal, greyfurt, kivi, ananas, çilek ve frenk üzümüdür. Elma, armut ve erik ise bunlara göre daha az miktarda askorbik asit içerir. Bu meyvelerden özellikle sitrus meyveleri (limon, portakal, greyfurt), kivi ve domatesin kabukları askorbik asit bakımından zengindir. Bundan kaynaklı bu besinler kabuğu soyulmadan tüketilmelidir.

Sebzeler, özellikle kuşburnu, karnabahar, lahana, ıspanak, kuru soğan, biber, turp, tere, maydanoz ve yer elması askorbik asit bakımından en zengin kaynaklar arasındadır. Ayrıca aşağıda c vitaminin 100 gr besinde yaklaşık mg değeri verilmiştir buda yeterli c vitamini tüketimini sağlamak açısından önemlidir ; 

C vitamini İçeren Besinler	C vitamini Değerleri (mg)
Kuşburnu	450mg
Kırmızı biber	340mg
Maydanoz	180mg
Yeşil biber	100mg
Kara lahana	94mg
Kivi	90mg
Karnabahar	80mg
Çilek	70mg
Kızılcık	55mg
Ispanak	50mg
Portakal	50mg
Greyfurt	43mg
Limon	30mg
Mandalina	30mg
Şeftali	28mg
Domates	23mg
Ahududu	22mg

C Vitamini Zararları

C vitamini vücutta depolanmayan bir vitamin olduğu için fazla tüketilmesine bağlı zararları ortaya çıkmamaktadır fakat uzun süreli ve yüksek miktarlarda kullanımında sindirim sisteminde tahribatlar oluşabilmektedir. Ayrıca uzun süreli yüksek kullanımlarda böbrek taşı yapma riski de oluşmaktadır. Ama bunun için çok fazla c vitamini tüketmek gerektiği için bu durumlar son derece enderdir.

Besinlerdeki askorbik asit, vücuda alındıktan birkaç saat sonra ince bağırsaktan emilerek kana geçer. 100 mg ve daha az vitamin alındığında bunun %80-90'ının emildiği belirtilmiştir. Bu esnada kandaki düzeyi kısa süre için yükselir. Kan dolaşımı ile dokulara taşınır ve fazlası böbreklerden idrarla dışarı atılır. Gereğinden fazla alınan askorbik asidin bir bölümü de monosakkaritlerde olduğu gibi karbondioksit ve suya okside olur.