Kanser hastalarına karşı uygulanana tedavi yöntemlerinden en yaygın olan kemoterapidir. Kanser ağır bir rahatsızlıktır ve doğal olarak tedavisinin yan etkileri de son derece ağırdır. Bundan kaynaklı sizlere kemoterapi sonrası bulantı ve kusma hakkında bir yazı derledik iyi okumalar dileriz.
Kemoterapi Sonrası Bulantı ve Kusma
Kemoterapiye bağlı en önemli şikayetlerden biridir. Kemoterapi, midenizi ve beyindeki kusma ile ilgili merkezi etkileyerek kusmaya neden olabilir. Kullanılan ilaç türlerine, doza ve kişisel özeliklere göre kusma şiddeti ve süresi değişiktir. Bu tür bir yan- etki hiç oluşmayabileceği gibi çok şiddetli de olabilir. Ne zaman başlar? Ne kadar sürer? Hemen tedavi sonrası veya tedaviden 8-12 saat sonra başlayıp 12-24 saat süren şiddetli bulantı kusmanız olacağı gibi hafif bir bulantı sürekli de olabilir. Daha önce kemoterapi deneyimi olmuş kişilerde bazen tedaviden önce de psikolojik kökenli kusmalar olabilir.
Bulantı ve kusmanızın şiddeti ve süresi hakkında her kürde doktorunuza bilgi veriniz. Engellenebilir mi? Bulantı ve kusmayı engelleyen çok çeşitli ilaçlar mevcuttur. Doktorunuzun önerisine göre bunları zamanında kullanınız. Bu ilaçlar genellikle kemoterapiyi aldığınız günlerde ve sonraki birkaç gün süresince kullanılır. Bulantı ve kusmanızın şiddetine göre tedavinizde ve alacağınız sıvı miktarında değişiklikler yapılarak, bu yanetkinin azaltılması mümkündür.
Kemoterapi Sonrası Bulantı ve Kusma için Alınabilecek Önlemler
- Bulantı ve kusmanın her kemoterapi sonrası olacağı önyargısına kapılmayınız.
- Kemoterapi sırasında kusma oluyorsa tedavi öncesi ve sonrası 1-2 saat birşey yemeyiniz.
- Uygulamadan 1-12 saat öncesi ve 1-24 saat sonrasında katı gıdalar yerine sıvı gıdaları tercih ediniz.
- Az, sık ve yavaş yemek yiyiniz. * Yemekleri iyice çiğneyiniz.
- Su veya meyve sularını yemek sırasında değil ,yemeklerden 1 saat önce veya sonra içiniz.
- Yağlı, şekerli ve kızartma türü yiyeceklerden uzak durunuz. * Yemek kokuları midenizi bulandırıyorsa soğuk ve ılık yiyecekleri tercih ediniz.
- Bulantıyı azaltmak için elma suyu, kızılcık suyu, Iimonata, meyva suları, çay, kola, ayran gibi sıvı veya ezilmiş patates, elma püresi, yoğurt, süzme peynir gibi yarı-katı veya ağzınızda yara yoksa Iimon, ekşi turşu gibi gıdalar alabilirsiniz.
- Ağzınızda yara yoksa ve sabah kusmaları varsa; yataktan kalkar kalkmaz kraker, tost, peynir-ekmek gibi kuru gıdaları tercih ediniz.
- Hoşlandığınız yiyecekleri tercih ediniz. Bazı kişilerde kırmızı ete karşı tiksinti gelişebilir. Bu durumlarda tavuk veya balık yiyerek et ihtiyacını karşılayabilirsiniz.
- Tuvalet, parfüm, sigara, yemek kokuları gibi sizi rahatsız edebilecek kokulardan uzak durunuz.
- Yemek yedikten sonraki 2 saat sırt üstü yatmayınız.
- Yemeklerden sonra sessiz bir ortamda dinleniniz.
- Sıkmayan rahat kıyafetler giyiniz.
- Bulantı olduğu zaman derin ve yavaş nefes alma egzersizleri yapınız
- Süreli bulantınız varsa kendinizi oyalayacak aktiviteler yaratınız. (televizyon seyretme, müzik dinleme, örgü örme, kitap okuma vb. gibi)
- Yatakta yatarken kusarsanız, solunum yollarına kaçmaması için başınızı hemen yana çeviriniz.
- Kusma çok fazlaysa, gıdalardan yutmadan emme yoluyla yararlanmaya çalışınız. Kusmayı önleyecek ilaçların fitil ve enjeksiyon formIarını isteyiniz.
- Bulantınız varken ve kusarken yemek yemeye kendinizi zorlanmayınız.
- Bulantı kusmanızın şiddetli olduğu dönemlerde 3-4 saat süreyle birşey yemeyiniz, daha sonra sıvı gıdalar alınız. sıvı gıda alımına 2 günden fazla devam etmeyin.
- Taşıt tutmanız varsa kemoterapi aldığınız gün uzun yolculuk ya mayınız.
- Nahoş metalik ilaç tadını azaltacak nane veya ekşi şekerlemeler yemek rahatlatıcı olabilir.
- Doktorunuza bulantı, kusmanızın şiddeti, süresi ve zamanlaması konusunda bilgi veriniz.
Önleyecek ilaçlarda değişiklik yapabilir. Aşağıdaki durumlarda acilen doktorunuza başvurunuz
- Nefes borunuza yiyecek kaçtığından şüphe ediyorsanız,
- 3-4 saat süreyle, saatte 3 ten fazla kusmanız oluyorsa,
- Günde 4 bardaktan fazla sıvı gıda alamıyorsanız ve 2 günden fazla gıda alamadıysanız
- İlaçlarınız kusma nedeniyle kullanamıyorsanız.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder