Siz değerli okurlar için karbonhidratlar hakkında bir yazı hazırladım. Karbonhidrat nedir , özellikleri nelerdir sorularına cevap aradım. Karbonhidrat yaşamımızın temel besin maddelerindendir. Bu noktada çok önemli bir araştırma gerçekleştirdiğimi düşünüyorum. Karbonhidratın önemini kavramak adına yazıyı okumanızı öneriyorum.İyi okumalar dilerim.
Karbonhidrat Nedir
Yaşamımızda temel vazgeçilmezlerden olan karbonhidratlar, canlının yapısına katılmayan uzun süreli dozaj etkisi bulunan bir maddedir. Aktif aldehit veya keton grubuna sahip polihidroksi alkoller veya hidroliz edildiklerinde bu maddeleri bulunduran bileşikler olarak kabaca tariflenir.Bütün canlı hücrelerde bulunur. Doğada genellikle büyük moleküller halindedir. Vücuda alınan bu büyük moleküllerinhücrelere iletilmesi için canlı tarafından sindirilmesi ve uygun molekül büyüklüğüne kadar parçalanması gerekir.
- Temel besin maddelerinden biri olan karbonhidratlar, ana elementleri, karbon, oksijen olan organik bileşiklerdir.
- Kolayca öğütülebilen bu maddeler, besinsel enerji ve kalori kaynağıdır. Şeker, nişasta ve selüloz gibi besinler içerisinde bulunur. Şeker, marmelat, jöle, şurup, bal, melas, kakao,çikolata, buğday, diğer tahıl ürünleri ve nişastalı, unlu gıdalar, en fazla karbonhidrat içeren maddelerdir.
- Fındık, büyük oranda protein ve yağ ihtiva ettiği gibi karbonhidrat açısından da oldukça zengin bir besindir. Tüm sütlü ürünlerin, meyve ve sebzelerin, değişen miktarlarda içerdikleri karbonhidrat, ayrıca patates, yabani havuç ve mercimek gibi gıdalarda da önemli oranda bulunur.
- Karbonhidratlar da en az yağlar kadar dikkat edilmesi gereken besin maddeleridir. Sağlıklı karbonhidratlar çocuk gelişiminde olumlu katkıda bulunmaktadır. Sağlıksız karbonhidratlar abur cubur yiyeceklerde vardır.
- Sağlıksız karbonhidratlar genellikle ‘besin düşmanları’ olarak adlandırılmaktadır çünkü bu tür karbonhidratlar sağlıklı besinlerin yararlarını ortadan kaldırır.
- Karbonhidratlar enerji içermektedir, bu nedenle vücudun yakıt ikmali görevini yürütürler. Bilmemiz gereken iki temel karbonhidrat vardır: rafine proteinler ve karmaşık (rafine
- olmayan, ham) proteinler. Sanırım hepimiz sağlıklı ve sağlıksız karbonhidratların neler olduğunu aşağı yukarı tahmin edebiliriz.
Sağlıklı Karbonhidratlar
- Meyve ve sebzeler (meyve ve sebze suları)
- Rafine olmayan kepek unu
- Kepekli makarna
- Esmer pirinç
- Kepekli ekmek
- Hububat içeren gıda maddeleri
- Yulaf ezmesi
- Arpa
Yukarıdaki Bilgilerden Çıkarılabilecek En Temel Sonuç Şudur
- Rafine olmayan (ham) karbonhidratları seçmeliyiz. Bu tür karbonhidratlar kalori ihtiyacınızı istikrarlı bir şekilde karşılar. Bu noktada “istikrarlı” kelimesini tercih etmemizin sebebi, rafine olmayan karbonhidratların yavaş yavaş sindirilmesinden meydana gelmektedir.
- Rafine olmayan karbonhidratları içeren gıdalar vitamin, mineral ve protein de içermektedir, bu nedenle bu tür gıdalar dengeli bir beslenmenin temel unsurları haline gelir. Pirinç, un, vb. gıdalar konusunda beyaz yerine esmer renkli olanları seçin.
Sağlıksız Karbonhidratlar
- Rafine karbonhidratlar da enerji sağlama da etkilidir fakat sağlanan bu enerji çok kısa sürede tüketilir. Yani önce ani bir enerji patlaması yaşanır, sonra da kazanılan enerjinin düzeyi anında düşer. Rafine karbonhidratların etkisi bir doğum günü partisinde kek, kurabiye ve şekerlemeler yiyen bir çocuğun vücudunun bir anda enerji ile dolması ve hemen sonrasında enerji düzeyinde kan şekeri seviyesinde yaşanan düşüş nedeniyle görülen azalmaya bir örnektir. Enerji seviyesindeki bu iniş ve çıkışlar duygusal değişikliklere, sinirlilik haline, huysuzluk ve yorgunluk gibi durumlara ve gereksiz ağlamalar gibi sorunlara neden olur.
- Çocuklar okuldan eve gelince genellikle çok yorgun olurlar ve psikolojileri ağlamaya her an hazırdır. Bu durumun nedeni çocukların eve döndüklerinde aç olmaları ve kan şekerini
- yükseltecek yiyeceklere ihtiyaç duymalarıdır.
- Öğlen yemekleri rafine karbonhidratlardan (beyaz ekmek, kurabiye, makarna, reçel, konserve, hazır makarna ve asitli içecekler) oluşan çocuklar okuldan eve geldiklerinde, öğlen yemekleri rafine olmayan karbonhidratlardan (kepekli ekmek, taze makarna, sebze ve taze meyve suları) oluşan çocuklara göre daha aç ve daha huzursuz hissederler.
- Bu durumda çocuklara enerji seviyesini yükseltmek adına şeker ya da çikolata verilmemelidir. Çikolata ve şekerin kan şekeri seviyesini yükseltici özelliklerinden dolayı çocuklara enerji kazandıracağı doğrudur, ancak bu enerjinin çok uzun sürmeyeceğinin altını çizmek gerekir.
- Rafine karbonhidratların kan şekerinde ani yükseliş ve düşüşlere yol açmasının yanı sıra, çok büyük bir besin değerinin bulunmaması da başka bir dezavantajdır. Rafine karbonhidratların besin değerinin düşük olmasının sebebi mevcut besin değerinin kimyasal işlemler sırasında yok olmasıdır.
- Örneğin, un rafine edildiğinde, içerdiği krom ortadan kalkar. Peki neden bunlardan bahsediyoruz? Çünkü krom vücudumuzdaki glükozu yani kan şekeri seviyesini düzenleyen bir mineraldir. Unun rafine edilmesi sırasında, içerdiği kalsiyum, B vitamini, demir, çinko ve potasyum da yok olur.
Hangi gıdalar rafine karbonhidrat barındırır ?
Beyaz şeker ve beyaz şeker barındıran her türlü gıda maddesi; örneğin, şeker, asitli içecekler, hazır meyve suları, reçeller, kurabiyeler, çikolata, kahvaltıda yenilen yulaf gibi müsli içeriğinden hazırlanmış bisküviler, paylar ve fırında pişirilmiş birçok hamur işi yiyecek rafine karbonhidrat barındırır; buna rağmen bahsettiğimiz yiyeceklerin çoğu birçok çocuk için vazgeçilmezdir.
Beyaz un (ve beyaz un içeren her türlü gıda maddesi; örneğin, ekmek, pasta, kahvaltıda yenen müsli, krakerler, kurabiyeler,kekler ve paylar)
Granola çocukları
- Ne yazık ki renkli, lezzetli çocuk içecekleri yanında suyun yeri çok gerilerden gelir. Buna rağmen uygulayabileceğimiz bazı yollar vardır.
- Karmaşık yapılı, yani “rafine edilmemiş karbonhidratlar” adı verilen karbonhidratlarla beslenen çocukların da birtakım sorunlarla karşı karşıya kaldığına dair bazı bilgiler herhalde birçok anne ve babanın kulağına gelmiştir.
- Bu bilgilere göre, çok fazla lif içeren gıdalarda bulunan rafine edilmemiş karbonhidratlar ishale neden olmakla birlikte, vücuda giren besinlerin emilimini önlemektedir. Bu nedenle bazı doktorlar beş yaşın altındaki çocukların rafine olmayan karbonhidratlar içeren besinler yerine beyaz ekmek, beyaz makarna ve beyaz pirinç ile beslenmesi gerektiğini belirtmektedir.
- Sözlerimize bu tür bilgi ve haberlerin çok saçma olduğunu söyleyerek başlayalım. Bazen çocuklara hiç uygun olmayan yiyecekler yedirilmektedir.
- Çok yüksek oranlarda lif içeren müsli çeşitleri ile, gereğinden fazla meyve ve sebze (örneğin, bazı araştırmalara göre, 3 yaşından küçük çocuklara 1 2-1 5 porsiyon meyve yedirilmesi yanlıştır) ile ve kabızlık sorunu yaşayan insanlar tarafından tüketilen aşırı miktarda lifli gıdalarla sağlıklı bir beslenme sistemi kurulamaz..
- Çocuklara granola türü yiyecekler tüketmeleri tavsiye edilmektedir. Ancak sağlığa yararlı olan bir besin maddesini gereğinden fazla yemek ve yedirmek bize hiçbir fayda sağlamaz. Asıl önemli olan her gıda maddesinin dengeli bir şekilde tüketilmesini sağlamaktır.
- Granola, yulaf ve mısır ezmelerinin bir arada pişirilmesiyle hazırlanan’bisküvilerin öğütülüp un ufak edilmesiyle ortaya çıkan bir yiyecek çeşididir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder